Στόχος της οδοντιατρικής είναι η πρόληψη, η διατήρηση και η αποκατάσταση της στοματικής υγείας.

Τα δόντια απειλούνται καθημερινά από την γνωστή σε όλους ΤΕΡΗΔΟΝΑ & ΜΙΚΡΟΒΑΚΗ ΠΛΑΚΑ.

Η τερηδόνα είναι νόσος των σκληρών οδοντικών ιστών που οφείλεται σε μικροοργανισμούς κι έχουν την ικανότητα να διασπούν τους υδατάνθρακες παράγοντας οξέα, τα οποία διαβρώνουν τη επιφάνεια του δοντιού.

Οι τερηδογόνοι μικροοργανισμοί σχηματίζουν μεγάλες ομάδες στην επιφάνεια του δοντιού (οδοντική πλάκα) και προκαλούν ζύμωση των υδατανθράκων η οποία έχει ως αποτέλεσμα την παραγωγή οξέων. Τα οξέα παράγονται από τους μικροοργανισμούς της οδοντικής πλάκας, προκαλούν απασβεστίωση, με αποτέλεσμα τη δημιουργία της ‘τερδονικής κοιλότητας’.

Η ύπαρξη και μόνο των τερηδογόνων μικροοργανισμών δεν είναι ικανή να προκαλέσει εκδήλωση της νόσου γιατί παίζουν σημαντικό ρόλο:

α. Η διατροφή

β. Η αντίσταση του ξενιστή στη δράση των μικροβίων

γ. Η σωστή καθημερινή στοματική υγιεινή

δ. Η έκκριση κι η ποιότητα του σάλιου

ε. Η θέση του δοντιού στο οδοντικό τόξο

στ. Η μορφολογία του δοντιού

ζ. Η σύνθεση της μικροβιακής πλάκας

Κλινικά η τερηδόνα μπορεί να ταξινομηθεί σε:

α. ΟΞΕΙΑ

Η οξεία τερηδόνα εμφανίζεται σε νεαρά άτομα που η αδαμαντίνη είναι λιγότερο ώριμη και επομένως πιο ευαίσθητη στην τερηδονική προσβολή κι εξελίσσεται ταχύτατα. Συνήθως προκαλεί σύντομα φλεγμονή του πολφού, γιατί δεν υπάρχει αρκετός χώρος για παραγωγή κι εναπόθεση δευτερογενούς οδοντικής. Το χρώμα της είναι συνήθως ανοικτό κίτρινο.

β. ΧΡΟΝΙΑ

Η χρόνια τερηδόνα εξελίσσεται αργά και διακοπτόμενα και συνήθως εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία, που η αδαμαντίνη είναι πιο ώριμη. Οι αντιδράσεις του πολφού είναι βραδείες και το χρώμα της είναι συνήθως καφέ.

γ. ΣΤΑΣΙΜΗ (Ανασχεθείσα)

Η στάσιμη τερηδόνα προσβάλλει ένα μικρό ποσοστό νέων. Οφείλεται στο γεγονός ότι τα τερηδογόνα μικρόβια έχουν χάσει τη δράση τους και οι οδοντικοί ιστοί, οι οποίοι είχαν απομεταλλικοποιηθεί αλλά δομικά ήταν άθικτοι, επαναμεταλλικοποιούνται με εναπόθεση αλάτων, κυρίως από το σάλιο που θεωρείται υπερκεκορεσμένο διάλυμα αλάτων ασβεστίου. Τα δόντια με στάσιμη τερηδόνα παραμένουν στον οδοντικό φραγμό και λειτουργούν χωρίς να χρειάζεται καμία θεραπευτική αγωγή.

Το σάλιο, ως ποσότητα κι ως σύσταση παίζει σημαντικό ρόλο. Η άφθονη έκκριση σάλιου μπορεί να εμποδίσει την έναρξη της τερηδόνας, ουδετεροποιώντας τα οξέα και να επανασβεστιώσει απασβεστιωμένες ή υποσβεστιωμένες περιοχές της αδαμαντίνης.

Επίσης το σάλιο μπορεί να περιέχει συγκεκριμένους ανασταλτικούς παράγοντες των μικροβίων που προκαλούν τη τερηδόνα, πλην όμως δεν είναι ακόμα γνωστό πόσο σημαντικό είναι αυτοί οι παράγοντες στον άνθρωπο.

Η επίδραση της μειωμένης έκκρισης σάλιου, σε σχέση με την τερηδόνα, γίνεται εμφανώς, σε ασθενείς που δέχονται θεραπεία με ακτινοβολία, οι οποίοι παρουσιάζουν έναν καλπάζοντα τύπο τερηδόνας σε όλες τις επιφάνειας ου δοντιού.

Πώς θα καταλάβω την τερηδόνα

Η προσοχή εστιάζεται στον βαθμό αλλαγής χρώματος των περιοχών των δοντιών.

Έτσι, μια περιοχή με αρχόμενη τερηδόνα, θα εμφανίζει λευκάζουσα χροιά (όψη κιμωλίας), ενώ μια περιοχή που η τερηδόνα βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο θα εμφανίζει χροιά από ανοικτή κίτρινη μέχρι και καφέ.

Επίσης η δίοδος του νήματος, κάτω από το σημείο επαφής, όπου συνήθως εμφανίζεται η τερηδόνα και η κίνηση του μασητικο – αυχενικά, σε επαφή με την επιφάνεια του δοντιού, έχει ως αποτέλεσμα την αποκοπή του, εφόσον υπάρχει λύση της συνέχειας της αδαμαντίνης, λόγω τερηδόνας, φυσικά να μην υπάρχει εκεί τρυγία.

Αν όμως η τερηδόνα δεν διαγνωσθεί εγκαίρως και δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να οδηγήσει σε φλεγμονή του πολφού του δοντιού να μολυνθεί και να νεκρωθεί. Αυτόματα οδηγούμαστε στην ενδοδοντική θεραπεία (κατά κόσμο απονεύρωση) του δοντιού.

Δυστυχώς τα δόντια δεν θεραπεύονται μόνα τους. Αν αγνοήσουμε τα σημεία και τα συμπτώματα η φλεγμονή μπορεί να επεκταθεί στο οστό κάτω από το δόντι, το οποίο καταστρέφεται, ο πόνος συνήθως χειροτερεύει και τελικά η μονη λύση είναι η εξαγωγή του δοντιού.